Osoby mające określone prawo do obiektu zabytkowego mają możliwość aplikowania o wsparcie finansowane z środków publicznych pochodzących z budżetu państwa oraz budżetu samorządów terytorialnych na prace konserwatorskie, restauratorskie lub roboty budowlane przy zabytku wpisanym do rejestru zabytków lub znajdującym się w gminnej ewidencji zabytków.

Zasady finansowania opieki nad zabytkami z ww. środków zostały opisane w Rozdziale 7 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami.

O przyznanie dotacji samorządowych można starać się w następujących miejscach:

Urząd Miasta Kędzierzyn-Koźle

Na jakie zabytki może zostać udzielona dotacja?

Na zabytki wpisane do rejestru zabytków lub znajdujące się w gminnej ewidencji zabytków, położone na terenie miasta Kędzierzyn-Koźle.

Kto udziela dotacji i na podstawie jakich aktów prawnych?

Dotacji udziela Rada Miasta Kędzierzyn-Koźle na podstawie następujących uchwał:

• Uchwała Nr XLIV/522/22 Rady Miasta Kędzierzyn-Koźle z dnia 31 marca 2022 r. w sprawie określenia zasad udzielania dotacji celowej na dofinansowanie prac konserwatorskich, restauratorskich lub robót budowlanych przy zabytku wpisanym do rejestru zabytków lub znajdującym się w gminnej ewidencji zabytków, położonym na terenie miasta Kędzierzyn-Koźle – dotyczy wniosków złożonych po 22 kwietnia 2022 r.
• Uchwała Nr XIX/198/20 Rady Miasta Kędzierzyn-Koźle z dnia 26 lutego 2020 r. w sprawie określenia zasad udzielania dotacji celowej na dofinansowanie prac konserwatorskich, restauratorskich lub robót budowlanych przy zabytku wpisanym do rejestru zabytków lub znajdującym się w gminnej ewidencji zabytków, położonym na terenie miasta Kędzierzyn-Koźle – dotyczy wniosków złożonych do 22 kwietnia 2022 r.

Powyższe uchwały zostały wydane na podstawie art. 81 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami.

Jaki charakter ma dotacja udzielana przez Radę Miasta Kędzierzyn-Koźle?

Dotacja ma charakter refundacyjny. Wypłata pieniędzy następuje po wykonaniu prac lub robót i rozliczeniu dotacji.

W celu rozliczenia dotacji wnioskodawca w sposób i w terminach określonych w umowie składa sprawozdanie z wykonania prac konserwatorskich, restauratorskich lub robót budowlanych, zawierające rozliczenie finansowe oraz protokoły odbioru tych prac lub robót przez właściwe służby konserwatorskie.

Na jakie prace lub roboty może zostać udzielona dotacja?

Dotacja może obejmować nakłady konieczne, o których mowa w art. 77 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami:

1. sporządzenie ekspertyz technicznych i konserwatorskich;
2. przeprowadzenie badań konserwatorskich lub architektonicznych;
3. wykonanie dokumentacji konserwatorskiej;
4. opracowanie programu prac konserwatorskich i restauratorskich;
5. wykonanie projektu budowlanego zgodnie z przepisami Prawa budowlanego;
6. sporządzenie projektu odtworzenia kompozycji wnętrz;
7. zabezpieczenie, zachowanie i utrwalenie substancji zabytku;
8. stabilizację konstrukcyjną części składowych zabytku lub ich odtworzenie w zakresie niezbędnym dla zachowania tego zabytku;
9. odnowienie lub uzupełnienie tynków i okładzin architektonicznych albo ich całkowite odtworzenie, z uwzględnieniem charakterystycznej dla tego zabytku kolorystyki;
10. odtworzenie zniszczonej przynależności zabytku, jeżeli odtworzenie to nie przekracza 50% oryginalnej substancji tej przynależności;
11. odnowienie lub całkowite odtworzenie okien, w tym ościeżnic i okiennic, zewnętrznych odrzwi i drzwi, więźby dachowej, pokrycia dachowego, rynien i rur spustowych;
12. modernizację instalacji elektrycznej w zabytkach drewnianych lub w zabytkach, które posiadają oryginalne, wykonane z drewna części składowe i przynależności;
13. wykonanie izolacji przeciwwilgociowej;
14. uzupełnianie narysów ziemnych dzieł architektury obronnej oraz zabytków archeologicznych nieruchomych o własnych formach krajobrazowych;
15. działania zmierzające do wyeksponowania istniejących, oryginalnych elementów zabytkowego układu parku lub ogrodu;
16. zakup materiałów konserwatorskich i budowlanych, niezbędnych do wykonania prac i robót przy zabytku wpisanym do rejestru, o których mowa w pkt 7-15;
17. zakup i montaż instalacji przeciwwłamaniowej oraz przeciwpożarowej i odgromowej.

Kto może złożyć wniosek o przyznanie dotacji?

Wnioskodawcą może być podmiot, który posiada tytuł prawny do zabytku wynikający z:

• prawa własności,
• użytkowania wieczystego,
• ograniczonego prawa rzeczowego,
• trwałego zarządu,
• stosunku zobowiązaniowego,

a także podmiot będący posiadaczem zabytku, mogącym udowodnić zgodność posiadania ze stanem prawnym.

Czy wnioskodawcą może być podmiot prowadzący działalność rolniczą lub w zakresie rybołówstwa i akwakultury?

Tak, ale należy pamiętać, że w sytuacji, gdy o dotację ubiega się taki podmiot, dotacja w zakresie w jakim dotyczy tej działalności lub dotyczy nieruchomości wykorzystywanej do prowadzenia tej działalności – stanowi pomoc de minimis w rolnictwie lub rybołówstwie.

W takiej sytuacji wnioskodawca do wniosku o przyznanie dotacji dołącza odpowiednio:

• wszystkie zaświadczenia o pomocy de minimis w rolnictwie lub rybołówstwie, jakie otrzymał w roku, w którym ubiega się o pomoc oraz w ciągu dwóch poprzedzających go lat podatkowych albo oświadczenie o wielkości tej pomocy w tym okresie albo oświadczenie o nieotrzymaniu takiej pomocy w tym okresie,
• informacje niezbędne do udzielenia pomocy de minimis w rolnictwie lub rybołówstwie, określone w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 11 czerwca 2010 r. w sprawie informacji składanych przez podmiot ubiegający się o pomoc de minimis w rolnictwie lub rybołówstwie.

Czy wnioskodawcą może być przedsiębiorca?

Tak, ale należy pamiętać, że w sytuacji, gdy o dotację ubiega się podmiot prowadzący działalność gospodarczą w rozumieniu unijnego prawa konkurencji, dotacja – w zakresie w jakim dotyczy tej działalności lub dotyczy nieruchomości wykorzystywanej do prowadzenia tej działalności – stanowi pomoc de minimis.

W takiej sytuacji wnioskodawca do wniosku o przyznanie dotacji dołącza odpowiednio:

• wszystkie zaświadczenia o pomocy de minimis, jakie otrzymał w roku, w którym ubiega się o pomoc oraz w ciągu dwóch poprzedzających go lat podatkowych albo oświadczenie o wielkości tej pomocy w tym okresie albo oświadczenie o nieotrzymaniu takiej pomocy w tym okresie,
• informacje niezbędne do udzielenia pomocy de minimis, określone w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 29 marca 2010 r. w sprawie zakresu informacji przedstawianych przez podmiot ubiegający się o pomoc de minimis.

Ważne! Otrzymana ulga w podatku dochodowym tzw. ulga na zabytki (więcej informacji o tzw. uldze na zabytki tutaj) stanowi pomoc de minimis i podlega wliczaniu do limitu tej pomocy. W związku z tym wnioskodawca winien określić kwotę „ulgi na zabytki” z jakiej korzysta i wliczyć ją do informacji w sprawie udzielonej mu pomocy de minimis.

W jakim cyklu rozliczana jest dotacja?

Dotacja na podstawie nowej uchwały dotacyjnej może być rozliczana w cyklu dwuletnim tzn. może być przyznana na dofinansowanie prac lub robót, które wnioskodawca:

• zamierza wykonać w roku złożenia wniosku lub
• zamierza ukończyć w roku bezpośrednio następującym po roku złożenia wniosku.

Co w przypadku, gdy na określone prace lub roboty przy danym zabytku została już przyznana dotacja przez inny podmiot?

Ważne: łączna kwota dotacji udzielonych z budżetu miasta Kędzierzyn-Koźle, a także z innych źródeł sektora finansów publicznych nie może przekroczyć wysokości 100% poniesionych nakładów koniecznych na wykonanie tych samych prac lub robót.

W jakich terminach składa się wniosek o przyznanie dotacji?

Wniosek o przyznanie dotacji składa się w ciągu całego roku kalendarzowego, z zastrzeżeniem, że dla wniosków złożonych po dniu 30 czerwca danego roku, w wypadku wyczerpania środków finansowych przeznaczonych na dotacje w uchwale budżetowej w danym roku budżetowym, dotacja będzie mogła zostać udzielona w roku następnym.

ALE: W przypadku stanu zagrożenia zniszczeniem zabytku dotacja na wniosek złożony po 30 czerwca może zostać udzielona w roku złożenia wniosku. Stan zagrożenia zniszczeniem zabytku należy poświadczyć dokumentem potwierdzającym stan zachowania zabytku (np. stosowną ekspertyzą techniczną, orzeczeniem technicznym bądź opinią Opolskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków).

Czy złożenie wniosku o udzielenie dotacji gwarantuje przyznanie dotacji w oczekiwanej wysokości?

Nie. Złożenie wniosku nie jest równoznaczne z przyznaniem dotacji, nie gwarantuje również przyznania dotacji w oczekiwanej wysokości.

Wnioski spełniające wymogi formalne podlegają opiniowaniu przez Radę ds. ochrony zabytków, której opinia ma charakter doradczy i konsultacyjny. O rekomendowanej przez Radę wysokości dotacji informuje się wnioskodawcę, który składa oświadczenie, czy podejmie się realizacji zadania na warunkach określonych w rekomendacji. Następnie o przyznaniu dotacji decyduje Rada Miasta Kędzierzyn-Koźle w formie uchwały, będącej podstawą do zawarcia umowy z dotowanym. Ponownie, jeżeli przyznana przez Radę Miasta Kędzierzyn-Koźle kwota dotacji jest niższa niż rekomendowana, wnioskodawca składa stosowną deklarację. Jeżeli wnioskodawca podejmuje się realizacji zadania, jest zobowiązany do zapewnienia środków własnych w zakresie różnicy pomiędzy wnioskowaną kwotą a przyznaną kwotą dotacji.

Co winien zawierać wniosek o przyznanie dotacji?

Informacje, które powinien zawierać wniosek o przyznanie dotacji, określone są w § 7 ust. 1 uchwały Nr XLIV/522/22 Rady Miasta Kędzierzyn-Koźle z dnia 31 marca 2022 r. w sprawie określenia zasad udzielania dotacji. Wzór wniosku o przyznanie dotacji określa Prezydent Miasta Kędzierzyn-Koźle – wniosek dostępny jest tutaj.

Co w przypadku, gdy wniosek nie spełnia wymogów formalnych?

Wnioskodawca jest informowany na wskazany we wniosku adres e-mail lub w inny sposób stosowny do okoliczności o konieczności usunięcia ewentualnych braków w terminie 14 dni od dnia otrzymania zawiadomienia. Wniosek nieuzupełniony w terminie pozostawia się bez rozpoznania.

Jaka kwota przyznawana jest na dotacje w danym roku?

Wysokość środków finansowych przeznaczonych na dotacje ustalana jest corocznie w uchwale budżetowej.

Jakie informacje powinno zawierać sprawozdanie z wykonania prac konserwatorskich, restauratorskich lub robót budowlanych?

Informacje te wymienione są w § 14 ust. 2 uchwały Nr XLIV/522/22 Rady Miasta Kędzierzyn-Koźle z dnia 31 marca 2022 r. w sprawie określenia zasad udzielania dotacji.

Co w przypadku, gdy w wyniku realizacji prac lub robót przy zabytku ulegnie zmniejszeniu wartość zadania?

Odpowiedniemu zmniejszeniu ulegnie wysokość wypłaconej dotacji z zachowaniem udziału procentowego dotacji w całkowitych kosztach zadania.

Co w przypadku, gdy w wyniku realizacji prac lub robót przy zabytku ulegnie zwiększeniu całkowity koszt realizacji zadania?

Wysokość wypłaconej dotacji pozostanie bez zmian.

Starostwo Powiatowe w Kędzierzynie-Koźlu

Dotacji udziela Zarząd Powiatu na zasadach określonych w uchwale Nr XI/56/2007 Rady Powiatu Kędzierzyńsko-Kozielskiego z dnia 25 września 2007 r. w sprawie zasad udzielania dotacji na prace konserwatorskie, restauratorskie lub roboty budowlane przy zabytkach wpisanych do rejestru zabytków oraz w uchwale Nr XIII/73/2007 Rady Powiatu Kędzierzyńsko-Kozielskiego z dnia 27 listopada 2007 r. zmieniającej uchwałę w sprawie zasad udzielania dotacji na prace konserwatorskie, restauratorskie lub roboty budowlane przy zabytkach wpisanych do rejestru zabytków

Więcej informacji: https://www.powiat.kedzierzyn-kozle.pl/7388/3767/dotacje-zabytki.html

Urząd Marszałkowski Województwa Opolskiego

O dotację można starać się również u:

Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego

Minister udziela dotacji na zabytki wpisane na Listę Skarbów Dziedzictwa albo do rejestru zabytków.

Podstawowym programem, w ramach którego Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego udziela dotacji w tym obszarze jest dorocznie ogłaszany program „Ochrona zabytków”.

Więcej informacji: https://www.gov.pl/web/kultura/programy-i-projekty

Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Opolu

OWKZ udziela dotacji na zabytki wpisane do rejestru zabytków.

Więcej informacji: https://wuozopole.pl/61/76/dotacje-zasady-finansowania-zabytkow.html

Aktami prawnymi regulującymi przyznawanie dotacji przez ministra i wojewódzkiego konserwatora zabytków są:

• Rozporządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 16 sierpnia 2017 r. w sprawie dotacji celowej na prace konserwatorskie lub restauratorskie przy zabytku wpisanym na Listę Skarbów Dziedzictwa oraz prace konserwatorskie, restauratorskie i roboty budowlane przy zabytku wpisanym do rejestru zabytków,
• Rozporządzenie Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu z dnia 2021 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie dotacji celowej na prace konserwatorskie lub restauratorskie przy zabytku wpisanym na Listę Skarbów Dziedzictwa oraz prace konserwatorskie, restauratorskie i roboty budowlane przy zabytku wpisanym do rejestru zabytków.