Obowiązkiem organów administracji publicznej, osób prawnych i innych jednostek organizacyjnych oraz osób fizycznych jest dbałość o przyrodę będącą dziedzictwem i bogactwem narodowym.

Posiadacz terenu zobowiązany jest do utrzymywania we właściwym stanie drzew i krzewów rosnących na terenie nieruchomości będącej w jego posiadaniu. Wszelkie zabiegi oraz cięcia pielęgnacyjne (korekcyjne), techniczne drzew i krzewów posiadacz terenu winien przeprowadzić we własnym zakresie, pod warunkiem, że będą one wykonane zgodnie z zasadami sztuki ogrodniczej. Przypominamy, że zgodnie z treścią art. 87a ust. 2 ustawy z dnia 16.04.2004r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2020., poz. 55 z późn. zm.): prace w obrębie korony drzewa nie mogą prowadzić do usunięcia gałęzi w wymiarze przekraczającym 30% korony, która rozwinęła się w całym okresie rozwoju drzewa, chyba że mają na celu:

  1. usunięcie gałęzi obumarłych lub nadłamanych;
  2. utrzymywanie uformowanego kształtu korony drzewa;
  3. wykonanie specjalistycznego zabiegu w celu przywróceniu statyki drzewa.

Jeśli właściciel drzew nie posiada odpowiednich kwalifikacji, winien zlecić te prace fachowcom. Na w/w wykonanie zabiegów pielęgnacyjnych nie jest wymagane zezwolenie. Wyjątek stanowią tereny wpisane do rejestru zabytków, gdzie każde działanie związane z utrzymaniem i konserwacją zieleni (zarówno pielęgnacja, jak i usuwanie drzew i krzewów) wymaga zezwolenia Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków.

Zgodnie z przepisami Kodeksu Cywilnego

Art. 48 Do części składowych gruntu należą w szczególności budynki i inne urządzenia trwale z gruntem związane, jak również drzewa i inne rośliny od chwili zasadzenia lub zasiania.

Art. 144 W granicach określonych przez społeczno-gospodarcze przeznaczenie gruntu własność gruntu rozciąga się na przestrzeń nad i pod jego powierzchnią.

Art. 145 Właściciel nieruchomości powinien przy wykonywaniu swego prawa powstrzymywać się od działań, które by zakłócały korzystanie z nieruchomości sąsiednich ponad przeciętną miarę, wynikającą ze społeczno-gospodarczego przeznaczenia nieruchomości i stosunków miejscowych.

Art. 148 Owoce opadłe z drzewa lub krzewu na grunt sąsiedni stanowią jego pożytki. Przepisu tego nie stosuje się, gdy grunt sąsiedni jest przeznaczony na użytek publiczny.

Art. 149 Właściciel gruntu może wejść na grunt sąsiedni w celu usunięcia zwieszających się z jego drzew gałęzi lub owoców. Właściciel sąsiedniego gruntu może jednak żądać naprawienia wynikłej stąd szkody.

Art. 150 Właściciel gruntu może obciąć i zachować dla siebie korzenie przechodzące z sąsiedniego gruntu. To samo dotyczy gałęzi i owoców zwieszających się z sąsiedniego gruntu; jednakże w wypadku takim właściciel powinien uprzednio wyznaczyć sąsiadowi odpowiedni termin do ich usunięcia.

Art. 154 Domniemywa się, że mury, płoty, miedze, rowy i inne urządzenia podobne, znajdujące się na granicy gruntów sąsiadujących, służą do wspólnego użytku sąsiadów. To samo dotyczy drzew i krzewów na granicy.

W Polskim ustawodawstwie brak jest przepisów, które jasno określałyby, w jakiej odległości od ogrodzenia lub budynku można sadzić drzewa czy też krzewy. Są natomiast regulacje dotyczące rodzinnych ogrodów działkowych. Warto mieć je na uwadze, ponieważ polskie sądy w spornych sytuacjach posiłkują się właśnie „Regulaminem  rodzinnego ogrodu działkowego”, uchwalonym przez Krajową Radę Polskiego Związku Działkowców 7 kwietnia 2004 roku, a który dotyczy sadzenia drzew i krzewów owocowych (§ 118  Regulaminu) oraz ozdobnych (§ 119).