W myśl art. 3 pkt 1 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami zabytkiem jest nieruchomość lub rzecz ruchoma, ich części lub zespoły, będące dziełem człowieka lub związane z jego działalnością i stanowiące świadectwo minionej epoki bądź zdarzenia, których zachowanie leży w interesie społecznym ze względu na posiadaną wartość historyczną, artystyczną lub naukową.

Zgodnie z art. 22 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami:

1. Generalny Konserwator Zabytków prowadzi krajową ewidencję zabytków w formie zbioru kart ewidencyjnych zabytków znajdujących się w wojewódzkich ewidencjach zabytków.

2. Wojewódzki konserwator zabytków prowadzi wojewódzką ewidencję zabytków w formie kart ewidencyjnych zabytków znajdujących się na terenie województwa.

(…)

4. Wójt (burmistrz, prezydent miasta) prowadzi gminną ewidencję zabytków w formie zbioru kart adresowych zabytków nieruchomych z terenu gminy.

5. W gminnej ewidencji zabytków powinny być ujęte:

1) zabytki nieruchome wpisane do rejestru;

2) inne zabytki nieruchome znajdujące się w wojewódzkiej ewidencji zabytków;

3) inne zabytki nieruchome wyznaczone przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta) w porozumieniu z wojewódzkim konserwatorem zabytków.

(…)

Zgodnie z art. 39 ust. 3 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane:

„W stosunku do obiektów budowlanych oraz obszarów niewpisanych do rejestru zabytków, a ujętych w gminnej ewidencji zabytków, pozwolenie na budowę lub rozbiórkę obiektu budowlanego wydaje organ administracji architektoniczno-budowlanej w uzgodnieniu z wojewódzkim konserwatorem zabytków”.

Wpis do gminnej ewidencji zabytków następuje na podstawie zarządzenia.

Obecnie wpis do gminnej ewidencji zabytków skutkuje obowiązkiem dokonywania z wojewódzkim konserwatorem zabytków uzgodnień następujących decyzji odnoszących się do przedmiotu wpisu:

  • decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego;
  • decyzji o warunkach zabudowy;
  • decyzji o pozwoleniu na budowę;
  • decyzji o pozwoleniu na rozbiórkę;
  • decyzji o zatwierdzeniu projektu budowlanego.

Z kolei w przypadku decyzji o zezwoleniu na lokalizację inwestycji drogowej, decyzji o zezwoleniu na lokalizację inwestycji w zakresie lotniska użytku publicznego czy decyzji o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej wpis do gminnej ewidencji zabytków skutkuje obowiązkiem zasięgnięcia opinii wojewódzkiego konserwatora zabytków. Znajdujące się w ewidencji zabytki nieruchome muszą być uwzględnione w planie ogólnym, w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, w tak zwanych uchwałach krajobrazowych (reklamowych), a także przy opracowywaniu map zagrożenia powodziowego oraz map ryzyka powodziowego. Również wniosek złożony w ramach specustawy mieszkaniowej, który odnosi się do obiektów ujętych w gminnej ewidencji zabytków, podlega uzgodnieniu z wojewódzkim konserwatorem zabytków.

Umieszczenie obiektu w ewidencji pozwala się ubiegać o środki na remont obiektu jako zabytku (zob. art. 81 ust. 2 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami) czy na badania archeologiczne (art. 82a ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami). Wzmocnienie znaczenia prawnego gminnej ewidencji zabytków nastąpiło na gruncie prawnopodatkowym przez dodanie art. 26hb (tak zwanej ulgi na zabytki) do ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych. Na mocy tego przepisu podatnik będący właścicielem lub współwłaścicielem zabytku nieruchomego może między innymi odliczyć od podstawy obliczenia podatku wydatki poniesione w roku podatkowym na prace konserwatorskie, restauratorskie lub roboty budowlane w zabytku nieruchomym wpisanym do rejestru zabytków lub znajdującym się w ewidencji zabytków (ust. 1 pkt 2). Tym samym od 1 stycznia 2022 roku włączenie zabytku do gminnej lub wojewódzkiej ewidencji zabytków wywołuje skutek prawny związany z poszerzeniem uprawnień właściciela będącego podatnikiem w zakresie możliwości odliczania wydatków inwestycyjnych na zabytek od podstawy obliczenia podatku od osób fizycznych.

1. Przyjęcie Gminnej Ewidencji Zabytków

2. Aktualizacje Gminnej Ewidencji Zabytków

3. Zbiorczy wykaz zabytków architektury

Zbiorczy wykaz zabytków architektury - Zbiorczy wykaz zabytków architektury.xlsx



Załączniki:

Zbiorczy wykaz zabytków architektury.xlsx